Ortaköy (Lahna) Beldesi Tarihi ve Hakkında Bilgiler

Ortaköy, Devlet Arşivleri kayıtlarına göre, 1726 tarihinde Anadolu Eyaleti Kocaili (Kocaeli) sancağı Karasu kazası karyelerinden Lahna karyesi (Köy) imiş. 1844 yılında Bolu Vilayetine bağlı 51 haneli 255 nüfuslu Lâhna (Ortaköy) Divânı olarak kayıtlı olduğunu, 1864 yılında eyalet sistemi kaldırılıp vilayet sistemine geçilince Kastamonu Vilayeti Bolu Sancağına bağlanmış. 1893 yılında halen Bolu vilayetine direk bağlı iken 1919 kayıtlarında İzmit Sancağı (Mutasarrıfliğı) Karasu kazasına bağlı görünüyor. 1914 yılında İzmit Sancağı Bolu'dan ayrılarak müstakil sancak olmuş. Detayları aşağıdaki kronolojide mevcut. Şuradaki kaynaktada İzmit Sancağı hakkındaki bilgilerde nedense ismi Lahne olarak yer almış. Bu nüfus kayıtlarına göre bölgede çok fazla gayri müslim varmış

Ayrıca bilginin doğruluğunu teyit edemediğimiz bir kaynakta "20. yy başında kısmen Rum Ortodoks yerleşimi. Kısmen Hemşinli yerleşimi" denilmiş. Lahna isminin de Sebzelik ve lahana anlamına gelen Yunanca laxania, geldiği belirtilmiş. Buna ilave olarak burada yer alan bilgiye göre de bölge Cumhuriyetin ilk yıllarında ağırlıklı Rum kökenli imiş. Karedenizliler ve Kafkas kökenliler ne zaman bölgeye yerleşti şuan için bilgi yok. Ancak Hacettepe Üniversitesinin şu tarih yazısı sayfa 328'e göre 31 Mayıs 1893 tarihinde Bolu vilayeti Lahna'ya 136 hane Servi ve Plevne muhacirleri yerleştirilmiş. Daha önce bölgede kimler vardı şuan bilinmiyor. Önceki kaynaklarda 1900 başlarında Rum kökenlilerin olduğunun belirtilmesi ile bu bilgi doğrulanıyor. Ancak tarihi 1700'lere giden Ortaköy'de daha önce kimler vardı? Bölge Rum kökenlilerin ağırlıklı yaşadığı yer olduğu için mi muhacirler yerleştirildi net bilgi yok

Yaptığımız araştırmalarda Lahna isminde lahana bitkisinin çok sevilmesinden ve tüketilmesinden geldiğini tahmin ediyoruz. Öyle ki lahana o kadar seviliyormuş ki bölgedeki bazı büyük yerleşim yerlerinde Lahana festivali bile yapılmış. İlk yerleşim yeri olan Cuma mahallesi, Lahna adıyla köy idi. Yeniköy'ün olduğu yerde yeni yerleşim başlayınca yeni anlamına gelen "Cedid" olarak halk arasında isimlendirildi. Zamanla Cedid yani yeni kurulan köy büyüdü. Sonra Cuma Mahallesi tarafına doğru yerleşim kaydı. Cedid(Yeniköy) ile Lahna (Cuma Mah.) arasında kalan yere ikisinin ortasında olması nedeniyle Ortaköy mahallesi ismi verildi. Bu neredeyse birleşik hale gelen 3 yerleşim yeri nahiye olunca birleşti. Lahna ve Cedid merkezinde Ortaköy olduğundan iki büyük köye eşit mesafede olması için nahiye merkezi Ortaköy yapıldı. Ama ilk kurulum ve ilk dönem en büyük köy Lahna olduğundan 3 köyün nahiye çatısı altında birleşmesi ile ismi Lahna kaldı.  Ancak nahiye ismi Ortaköy oldu. Halk arasında Lahna Cedid ismi belde boşaltılana kadar bilinen bir isimdi. Ama resmi hiçbir evrakta Lahna Cedid olarak ismi geçmiyor. Cuma mahallesi ismi de muhtemelen nahiye olduktan sonra önce halk arasında verilen sonrada belediye olduktan sonra mahalle ismi olarak kullanılan bir isim oldu. Belediye olduktan sonra merkezdeki tüm mahalleler/köyler birleştiği için Lahna ismi belediyenin merkezi olan Ortaköy ile birlikte kullanıldı. (Bu bölüm kesin bilgi değil, yapılan araştırmalar, bilgiler ve yöre halkının anlattıkları ile ortaya çıkan bir tahmindir)

Ortaköy, Sakarya il merkezine 86 km, Kocaali ilçesine 15 km uzaklıktadır. Sakarya ili ile Düzce ili sınırında yer alır. Marmara Bölgesi ile Karadeniz Bölgesi sınırında Marmara Bölgesinde yer alır. Doğusunda Düzce, güneyinde Hendek, batısında ve kuzeyinde Kocaali ile komşudur. 01/01/1963 tarihinde 1905 Sayılı Ortaköy (1905) Tarım Kredi Kooperatifi kurulmuştur.  Konumu (40.9989931,30.9329495) (40°59'56.4"N 30°55'58.6"E) https://goo.gl/maps/n9dw72EBQo9LQfos9 - https://yandex.com.tr/harita/-/CCQayWaLSC (40.996863, 30.936137) ve rakım 31'dir.

20 Mayıs 1933'de kabul edilip 23 Mayıs 1933 tarihinde imzalanıp 27 Mayıs 1933 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan Kararname ile Adapazarı kazasına bağlı olan Lahna Köyü Karasu kaza olunca Karasu'ya bağlanmış.

1935 Yılı Kocaeli Vilayetine bağlıymış

Kocaali, 3 Mart 1954 tarihinde kabul edilen 6309 sayılı kanun 11 Mart 1954 tarihli Resmi Gazetede aşağıdaki gibi yayınlanarak Kocaali Nahiye olmuştur. Lahna Köyüde Kocaali Nahiyesine bağlınmıştır. Kocaeli vilayetine bağlı kaza(ilçe) olan Adapazarı 22 Haziran 1954 tarihinde Merkezi Adapazarı olan Sakarya adıyla vilayet olunca Sakarya iline bağlanmıştır.  

13.08.1959 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan Kararname ile Nahiye oldu. Bu tarihe kadar Ortaköy Lahna Köyünde bir mahalleymiş. Belediye olana kadarda tek muhtar bakmış. Lahna köyü olarak söylenen yer Cuma Mahallesi olarak büyükler söylemektedir.

1963 yılında Postane açıldı ve telefon hattı geldi. 1 Ocak 1963 tarihinde 1905 Sayılı Ortaköy Tarım Kredi Kooperatifi açıldı. 1972 yılında elektrik geldi. 

Ortaköy, 22 Ocak 1973 tarihinde Resmi Gazete yayınlanan karar ile Karasu'ya bağlı belde olmuştur. 

1984 yılında Belediye Başkanı Kerem Bakas'ın talimatı ile büyük pazar kuruldu. 16 Nisan 1984 tarihinde Ortaköy PTT şubesinden filateli gönderildi. 1985 yılında Ziraat Bankası Şubesi açıldı.

19.6.1987 tarihinde kabul edilen  4 Temmuz 1987 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan 3392 sayılı kanun ile Kocaali ilçe olunca Ortaköy'de Kocaali'ye bağlanmıştır.

1988 yılında büyük pazar kurulması sona erdi. Ağustos 1994 tarihinde Ziraat Bankası şubesi kapatıldı. 24 Ağustos 1995 tarihinde Kemal Ceylan şehid oldu. 15 Ağustos 2006 tarihinde Jandarma Karakolu kapatıldı.

Aralık 2008 yılında Anayasa Mahkemesi, nüfusu 2 binin altına düşen 862 belde belediyesi ile 283 ilk kademe belediyesinin tüzel kişiliğinin kaldırılması ve 43 yeni ilçe kurulmasını öngören 5747 sayılı "Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçerisinde İlçe Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun"un bazı hükümlerini iptal etmesi ile Ortaköy Belediyesi kapanmaktan kurtulmuştu

2011'de 6330 sayılı kanun ile Ortaköy beldesinin melen barajı nedeniyle kapatılmasından mevcut Ortaköy Belediyesi, Gümüşoluk (Bolazar) ve Çobansayvant köyleri Ortaköy Mahallesi adı altında birleşmiştir. 

Ortaköy Belediyesi'nin 06 Aralık 2012 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe giren 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun geçici 1. maddesi gereğince 30 Mart 2014 Mahalli İdareler Genel Seçimleri itibariyle tüzel kişilikleri sona ermiştir.

Kasım 2014 tarihinde Ortaköy'lüler köyü boşaltmadan elektrikleri kesilerek köyü boşaltmaya zorlanmıştır. Elektriğin kesilmesi protesto edilse de, Sakarya Valisi ile görüşülse de sonuç alınamamış, köyün boşaltılması hızlanmıştır. Ortaköy ve bağlı köylülerin büyük bölümü Karasu'ya yerleşmiştir. Geri kalanların bir kısmı Adapazarı, Kocaali, Akçakoca, Düzce, İzmit ağırlıklı yerleşmiştir. 

Posta Kodu 54840 idi

Muhtarlar:

Merkez Mahalle Muhtarları

Bilal Ceylan

1950-1960 Hüseyin Terzioğlu

1960-Süleyman Cengiz - Atama ile

1964-1973 M. Ali Tiryakioğlu (1973'de Belediye olmadan önce Ortaköy ve Cuma Mahallesi birleşikti ve belediye olana kadar tek muhtar bakıyordu)

1973-Ahmet Yavuz

Necmettin Ak

1984-Nafiz Diş

1989-Selahattin Cengiz

1994-1999 Necmi Ceylan

1999-2004 Halil Kuş

2009-2014 İbrahim Cengiz

2014 - Recep Erdoğan (Ortaköy Belediyesinin tüzel kişiliği kalkınca Gümüşoluk Muhtarına bağlandı)

Cuma Mahalle Muhtarları

M. Ali Tiryakioğlu - 1973'e kadar

Hasan Şamlıoğlu-1973-1989 (3.5 Dönem)

İbrahim Bıyık-1989-1999 (2 Dönem)

Alaattin Angın-1999-2009 (2 Dönem)

2009-2014 Sebahattın Kısa

Belediye Başkanları: 

29 Mart 2009 - Cemal ANGIN (Ak Parti 558 Oy %62.6)

28 Mart 2004 - Cemal ANGIN (Ak Parti - 729 Oy %56.1)

18 Nisan 1999 - Cemal ANGIN (DYP -726 Oy %58.4)

27 Mart 1994 - Fikret Terzioğlu (ANAP -728 Oy %43.6)

26 Mart 1989 - 1994 - Fikret Terzioğlu (ANAP 409 Oy- %40.7)

25 Mart 1984 - Kerem Bakas (ANAP- 290 Oy %38.9)

1980-1984 -Askeri Darbe Yönetimi tarafından Recep Soy ve Şükrü Aykurt Belediye Başkanı Olarak Atanmıştır

1973 -  1980- M. Ali Tiryakioğlu (Belediye Oldu)

Öncesi Ortaköy ve Cuma Mahallesi beraberdi tek muhtar bakıyordu

Yıllara Göre Ortaköy Nüfusu (Veriler TUİK)

1844 - 255 

1933 - 822

1935 - 1107

1965 - 356

1970 - 435

1975 - 631

1980 - 718

1985 - 2008

1990 - 1929

2000 - 2073

2007 - 1501

2008- 1228

2009 - 1181

2010 - 1071

2011 - 999

2012 - 868

Ortaköydeki kamu hizmetleri

Belediye, Sağlık Ocağı, PTT, Tarım Kredi Kooperatifi, Fiskobirlik, İlkokul, Ortaokul. Ziraat Bankası şubesi (1985-Ağustos 1994) de bulunmaktaydı. Aynı zamanlarda çevre köylerin merkezi Ortaköy olması nedeniyle ve ulaşımın kısıtlı olmasından büyük pazar (1983-1988) kurulurdu. Ayrıca Jandarma Karakolu (1958-15.08.2006) da bulunmaktaydı.

2000'li yıllara kadar her pazartesi ve perşembe Düzce'ye Ortaköy'den minibüs dolmuş vardı. Düzce'nin pazarları pazartesi ve perşembe günleri idi. Sonra her gün dolmuş oldu. 

Tarım

Oldukça verimli ve taşsız toprağa sahip olan Ortaköy'de neredeyse yetişmeyen meyve ve sebze yoktur. Ancak halk geçimini fındık üzerine kurmuştur. Son yıllarda rekoltede fındığın merkezi Sakarya olmuştur. Sakarya fındığının da merkezi Ortaköy ve çevresidir. En kaliteli fındıklar Ortaköy ve çevresinde yetişmektedir. Türkiye'de yetişen fındık türlerinin neredeyse tamama yetişmesine rağmen randıman nedeniyle halk 2-3 türe ağırlık vermiştir. Fındık haricinde ise 5-6 çeşit elma, 5-6 çeşit armut, hurma (2 çeşit) muşmula(töngel) tüm erik çeşitleri, çilek, kivi, ceviz, kızılcık, incir, siyah üzüm, beyaz üzüm, siyah ve beyaz dut, 4-5 çeşit kiraz, vişne, kestane, ıhlamur, karpuz, fasulye, mısır, yulaf,biber, patlıcan, salatalık, patates, domates, bamya, barbunya, marul, maydanoz, pırasa, soğan, sarımsak, ıspanak, turp, pancar, böğürtlen, ahududu kendi ve akrabaların ihtiyaçları bazen de hobi amaçlı yetiştirilmektedir. Kısaca tropikal meyve ve sebzeler hariç her şey yetişebilecek iklim ve toprak yapısına sahipti. Ayrıca kendi dağlarda yetişen kaldirik bitkisi oldukça popülerdi. Bir de yabani mantar, diken ucu, kuş burnu toplanıp tüketilirdi. Pancar çok fazla tüketilir ve pancar dolması (sarması), çorbası, kavurması, turşusu çok tüketilir. Halk kışlık olarak erik suyu, üzüm suyu, domates, fasulye konservesi, domates ve biber salçası yapardı. Son yıllarda hemen hemen her şey derin donduruculara koyulduğunda çok az yapılmaya başlandı.

Hayvancılık

Ticari amaçlı küçük ölçekte yapılmaktadır. Genelde sütü için büyükbaş beslenmektedir. Küçük baş hayvancılık yoktur. 2000'li yıllardan önce manda besleyenler de vardı. Diğer beslenen hayvanlar çoğunlukla tavuk, nadiren ördek, kaz ve tavşan(bazı dönemler uzun süre besleyen olmamıştır.). 1980'li yıllardan önce hindi de çok fazla beslenirdi. Ayırca çok geçmişte bir kaç at ve eşek de bulunuyordu. Ayrıca son yıllarda sayıları azalsa da 2000'li yıllardan önce her evde kedi ve köpek bulunurdu. Çoğunlukla hobi amaçlı serpme, kasnak ve olta balıkçılığı yayılmaktaydı.

Yerleşim varken vahşi hayvan görülmezdi. Ancak alan tamamen boşaltıldıktan sonra Çam Dağından başta domuzlar olmak üzere yabani hayvanlar köye inmiştir. Yerleşim varken 2000'li yıllardan önce insanlar yaklaşan nadiren tilki ve gelincik olurdu. Ortaköy'ün merkezinden geçen dereden ve melen deresinde bir çok çeşit tatlı su balığı bulunmaktaydı. En çok yayın balığı popülerdi. Kuşlarda ise Karga, leş kargası, çulluk, kara bakal(kara tavuk), çil bakal (öter ardıç kuşu), leylek, yabani ördek, bol bol serçe, çit, florya, ispinoz, iskete, sıvacı, çıvgın, kızılgerdan, baştankara, ağaç kakanlar, baykuş, yarasa, sincap, ağaç kakan, doğan, şahin, atmaca, 5-6 çeşit yılan, kertenkele en çok görülen hayvan türleri idi. Arazi yeşillik, dağlık ve ormanlık olmasından ayrıca kuşlarında göç yollarında olması nedeniyle başka bir çok tür de görülmekteydi.

Sakarya'nın 72. şehidi Kemal Ceylan Hakkari Dağ Komando Tugayı 2. Komando Taburu 6. Bölük Komutanlığında Piyade Komando Çavuş olarak vatani görevini yaparken 24 Ağustos 1995 tarihinde Şehid olmuştur. Ölüm nedeni Zatürre gösterilmiştir.

Ortaköy (Lahna) Beldesi Kronolojisi

Ortaköy Merkez (Merkez, Cuma Mah. Karşı Mah.) Yaygın Aileler (Sülaleler) 

İz Bırakan Ortaköy'de Görev Yapanlar (Alfabetik sıralanmıştır)

Aklımızdan silinmeyecek hocalar
Baklacı Hoca - İsmail Kodaman
Hüseyin Sağlık - Hoca
Süleyman Bakas
İsmail Kocabey
Hasan Şakar
Rahmi Kuş
Mehmet Çelik
Harun Baba
Hüseyin Baba
Zabit Alkın
Mehmet Çelebi
Mustafa Ay
İlhan Yaylı
Cafer Tiryakioğlu
Mücahiddin Karabıyık
Yaşar Duman
Kerim Aydeniz- Akyazılı Hoca

Ortaköy Tarihini indirmek isteyenlere https://drive.google.com/file/d/12jzH6ifuzDMMs7eLXBFyXdmejnGYY63p/view?usp=sharing